Gesprek met huisarts Aart van Wolfswinkel over coronavirus

Hellevoetsluis - Het coronavirus zorgt voor veel onrust in de samenleving. Iedereen zit met veel vragen. Groot Hellevoet heeft een aantal vragen voorgelegd aan huisarts Aart van Wolfswinkel.

Aart van Wolfswinkel is huisarts in Hellevoetsluis en verbonden aan De Struyten MC aan het Woordbouwerplein, een huisartsencentrum met vijf dokters en een groot team medewerkers. Daarnaast is hij voorzitter van de huisartsengroep MediZorg een structuur waarin de lokale huisartsen van Hellevoetsluis met elkaar overleggen en samenwerken.

Er is sprake van een pandemie, een uitbraak van Covid-19, met wereldwijd een enorme impact, die nog niet goed is te overzien. Er zijn reeds vergaande maatregelen genomen door de overheid. Nederland is voor een groot deel stilgelegd. Te hopen valt dat hiermee de zorg beschikbaar blijft en de verspreiding van het virus kan worden gekanaliseerd. Het is spannend hoe het werkelijk zal gaan verlopen.

Hoe verloopt de samenwerking tussen de huisartsen om zaken rondom het coronavirus met elkaar af te stemmen? Is er een crisis coördinator aangewezen?

"Als huisarts werk je niet alleen, maar doe je het samen. Met je team, met andere hulpverleners in de wijk, met collega huisartsen. Zeker in tijden van crisis is samenwerking van vitaal belang. Voor huisartsen speelt de Huisartsenpost (CHPR) daarbij een cruciale rol. Deze heeft een belangrijke rol bij het voorbereiden en organiseren van het Huisartsen rampenopvangplan (HaROP), dat in werking treedt bij calamiteiten en crises. Dat is weer onderdeel van een breder geheel, de acute zorgketen, het ROAZ. Vanaf deze week ondersteunt de Huisartsenpost in Spijkenisse de huisartsen in de regio ook overdag. Er is een speciaal spreekuur ingericht voor mensen met luchtwegklachten. Alleen via de huisarts kan de patiënt hiervoor aangemeld worden. Dit ondersteunend spreekuur is vooral bedoeld om het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals maskers, te beperken vanwege de schaarste ervan in Nederland. In Hellevoetsluis wordt er op dit moment nog geen gebruik gemaakt van dit aanbod. De huisartsen in Hellevoetsluis zijn georganiseerd in MediZorg. Elke dag hebben we een virtueel overleg, waarin we elkaar bijpraten over de voorraad persoonlijke beschermingsmiddelen, eventuele uitval van medewerkers in de praktijk en nieuwe ontwikkelingen. De lijnen zijn kort, we doen het samen, voor de patiënt, de mensen in Hellevoetsluis."

Hoe verloopt het spreekuur nu patiënten is gevraagd niet naar de praktijk te komen?
"Het zijn bijzondere dagen. Afgelopen week veranderde De Struyten MC in Hellevoetsluis van een bedrijvig eerstelijnscentrum in een leeggelopen pand. Het is er rustig. Veel zorgverleners doen hun werk telefonisch of doen alleen het hoognodige. In de wachtkamer van de huisartsenpraktijk is het normaal druk. Nu zitten er slechts een paar patiënten. We zien overdag veel minder patiënten. Veel gaat telefonisch. Op dit moment richten we ons op de noodzakelijke zorg. Chronische zorg, zoals diabetescontroles, staan even in de pauzestand. Gesprekken met de praktijkondersteuner huisartsen voor geestelijke gezondheidszorg (POH GGZ) worden vooral telefonisch gedaan. Het is goed om te realiseren dat wat vandaag is, morgen weer anders kan zijn."

"De huisarts is eerste aanspreekpunt bij medische klachten. Ook nu. Dat gebeurt nu vooral per telefoon. We hebben de afspraak gemaakt dat patiënten alleen welkom zijn na telefonisch contact. Dit om te voorkomen dat er via de praktijk contactmomenten tussen patiënten optreden, waardoor corona de kans krijgt zich verder te verspreiden. Er wordt veel gebeld. Om de stroom aan hulpvragen te verwerken hebben we in onze praktijk een extra assistente vrijgemaakt voor de telefoon. Eén van de dokters is regiedokter en krijgt alle vragen over luchtwegklachten. Deze dokter beoordeelt de klachten telefonisch, belt de patiënt en bepaalt of er een consult of visite nodig is. Vanaf 15.00 uur hebben we een speciaal spreekuur ingericht voor mensen met luchtwegklachten. Deze worden gezien door een dokter in pak. Met masker en bril op, schort om en handschoenen aan. In een aparte ruimte, behandelkamer 3. Zelf krijgt de patiënt ook een (chirurgisch) maskertje op. Afgelopen vrijdag deed ik het spreekuur. Een vreemde gewaarwording. Door de bescherming had het iets afstandelijks, anderzijds juist ook verbroederend. Tijdens het consult ontstonden mooie gesprekjes. Over corona, over maskers, over van alles."

Vinden huisartsen de huidige maatregelen streng genoeg?

"Er is veel onrust, merken we aan de telefoon. Patiënten zijn ongerust. Dat begrijpen we. Er is veel onzekerheid. Komen er meer maatregelen? Hoe lang zijn de scholen dicht? Is het huidig beleid oké? Vragen waar wij als huisarts geen antwoord hebben. En dus ook geen uitspraak over doen."

Wat kunnen mensen het beste zelf doen om hun gezondheid in de gaten te houden? Vitamine C is bijvoorbeeld massaal gehamsterd, maar is het zinvol om dit in te gaan nemen?

"Zoals altijd als de R in de maand is, krijgen we veel vragen over luchtwegklachten van patiënten. Nu nog meer. Vaak met de onderliggende vraag of hij of zij wellicht corona heeft. De huisarts heeft daarin een belangrijke rol. Niet wat betreft het testen op corona. Dat gebeurt alleen nog indien een patiënt moet worden verwezen naar het ziekenhuis. De rol van de huisarts is vooral het onderscheiden van pluis en niet pluis. Corona heeft vele gezichten. Vanuit de media zien we vooral het slechtste scenario ervan. Gelukkig weten we dat een corona infectie bij 80 procent van de patiënten mild verloopt. Zonder ziekenhuisopname. Met klachten zoals we die ook zien bij griep en andere verkoudheidsvirussen. We weten dat corona onder ons is. Daar moeten we mee dealen. Als huisarts moeten we vooral inschatten of sprake is van een ernstig beeld, waarvoor een opname in het ziekenhuis nodig is. En kunnen we onze patiënten verder zelf behandelen. Vaak met een uitziekadvies. Met de opmerking om niet naar buiten te gaan bij klachten. Met een advies paracetamol en neusspray. Of Vitamine C echt helpt is maar de vraag. Maar het is prima om te nemen. Belangrijk is om goed voor jezelf te zorgen, voor een goed dagritme, gezonde voeding en beweging. Om je weerstand sterk te houden. En houd je echt aan de maatregelen die de overheid heeft genomen. Houd afstand, ga niet met een groep jongeren bij elkaar zitten, wees zuinig op elkaar."

Overigens gaat de gewone huisartsenzorg ook door. Corona verdringt niet de andere gezondheidsproblemen. Ook nu kun je een blindedarmontsteking krijgen of obstipatie. De huisarts is er gewoon.

Heeft u verder nog iets op te merken. Een goede raad? Een tip?

"Er is al veel kennis beschikbaar over CoVID-19. Steeds meer. Vrijwel dagelijks ontvangen wij een update over het ziektebeeld met praktische informatie over de zorg voor onze patiënten. Bijzonder om te ervaren hoe goed georganiseerd het veld is. Dat geeft vertrouwen in de zorg, ook in hectische tijden. Voor patiënten is er ook veel informatie. Mijn advies is om je vooral te richten op deskundige voorlichting. De website thuisarts.nl is dé website voor betrouwbare informatie over ziekte en gezondheid. Je vindt er de laatste informatie over het coronavirus, maar ook zelfzorgadviezen en uitleg over wanneer je echt de dokter moet bellen. Het is geschreven door huisartsen. Een aanrader!"

"Het zijn onzekere tijden. Corona raakt ons bestaan, heeft onze schijnzekerheden aan het wankelen gebracht. Dat is beangstigend. Dat merken we bij patiënten. Mensen zijn bezorgd. Graag bieden wij een luisterend oor. Wij willen er zijn voor onze mensen, binnen de mogelijkheden die er zijn. Gelukkig zie je in het land initiatieven ontstaan die hier oog voor hebben. Dat is sowieso bijzonder aan deze tijd. We zitten in een crisis. Maar behalve bedreigingen zie ik ook mooie dingen. In het groot en in het klein. Een oud-collega die zijn diensten aanbood, een doos gebak die werd bezorgd als hart onder de riem, meerdere patiënten die één of meer FFP maskers kwamen afgeven, een buurman van een kwetsbare oudere die de urine langs brengt. Kleine goedheid heet dat volgens de filosoof Levinas. Om stil van te worden. En om voor te klappen!"