‘Niet alleen zonnestand bepalend voor kracht van de zon’
Algemeen 280 keer gelezenRond de langste dag van het jaar is de zon het meest krachtig. Dit komt doordat ze hoog aan de hemel staat, maar van dag tot dag en van plaats tot plaats kan de zonkracht flink variëren. Dit komt door andere factoren dan de zonnestand en de aanwezigheid van bewolking.
Hoe hoger de zon aan de hemel staat des te krachtiger de uv-straling die onze huid bereikt. Dit komt doordat de zonnestralen een korte weg door de atmosfeer en de beschermende ozonlaag afleggen wanneer de zon hoog aan de hemel staat. Bij een lagere zonnestand leggen zonnestralen een langere weg af door de atmosfeer, waardoor minder uv-straling ons bereikt.
Dit is de reden dat zonkracht in het Middellandse Zeegebied in deze tijd van het jaar soms zonkracht 12 bereikt, terwijl in Nederland zonkracht 8 normaal gesproken het hoogst haalbare is. In Noord-Nederland is de zonkracht vaak wat lager dan in Zuid-Nederland.
Variatie in dikte van de ozonlaag
Wat verder een rol speelt is de dikte van de ozonlaag. Deze kan van dag tot dag variëren. Wanneer op grote hoogte in de atmosfeer (15-50 km) een gebied met lagere ozonwaarden aanwezig is worden we blootgesteld aan een hogere UV-index. Er wordt dan namelijk minder zonlicht onderweg naar het aardoppervlak geabsorbeerd door ozon. De fluctuaties in de dikte van de ozonlaag worden veroorzaakt door veranderingen in de winden die ozon verspreiden. Koude (polaire) lucht afkomstig uit het noorden van Europa is vaak rijker aan ozon dan warme (tropische) lucht afkomstig uit Zuid-Europa. Dus heel warm en zonnig weer gaat vaak samen met een hoge UV-index.
Naast de stand van de zon en de dikte van de bewolking zijn er nog twee factoren die de zonkracht bepalen. Uv-straling wordt 10-20 procent versterkt door weerkaatsing van zand en water. Verse sneeuw en ijs weerkaatsten zelfs 80 tot 90 procent van de zonnestraling. Dit is de reden waarom je op een zonnige wintersportdag en op een stranddag sneller verbrandt. Bij aanwezigheid van stapelwolken of enkele velden sluierbewolking naast de zon kan je ook sneller verbranden dan wanneer je onder een staalblauwe hemel ligt te zonnen. Uv-straling van de zon weerkaatst dan via meerdere stapelwolken richting jouw huid, waardoor de uv-straling tijdelijk fors meer kan zijn.
Bovenstaande is een expertquote van Jaco van Wezel, meteoroloog, woordvoerder en manager Content & PR, Weeronline.
