Bij welke stam hoort u?

Het leven was vroeger overzichtelijk. Wat moet het heerlijk geweest zijn om lang geleden bij een stam te horen! Bij welke stam je hoorde bepaalde voor een groot deel je sociale, culturele en economische status. Ook belangrijk: je wist wat er van je verwacht werd, hoe je moest handelen en met wie.

Een stam kon enkele honderden mensen omvatten of enkele duizenden. Het waren van oorsprong onderling verwante families, maar niet altijd. Ervaren informele leiders en opperhoofden bestaande uit ervaren stamoudsten hadden de leiding.

U denkt nu dat ik heel ver terugga, maar tot ver in de 20ste eeuw was ons land sterk verzuild. Dat maakte het leven makkelijk: de zuil waartoe je behoorde bepaalde bij welke politieke partij, vakvereniging, school, jeugdbeweging, kerk en sportclub je zat. Zelfs de krant die je las, of de omroep waarnaar je luisterde werd bepaald vanuit de zuil waartoe je hoorde. Er waren vier hoofdzuilen: de katholieke, de protestants-christelijke, de socialistische en de neutrale of liberale.

De zuil waartoe je behoorde bepaalde waar je je boodschappen deed: een gereformeerde kocht brood bij de gereformeerde bakker. Het bepaalde ook met wie je omging, je trouwde immers met iemand van hetzelfde geloof. Iemand die katholiek was moest het niet wagen om met een anders denkende aan te komen.

Haat was er niet over en weer, het onderling contact was prima, zeker in de dorpen waar iedereen elkaar kende. Mede door de ontkerkelijking kwam er een einde aan deze verzuiling. Toen waren de rapen gaar. Want waar hoor je nu bij? In de politiek, waar het tot dan toe makkelijk kiezen was, ontstaan zo veel partijen dat je door de bomen het bos niet meer ziet.

Radio en televisiezenders zijn er tientallen. Wie moet je volgen? De stamhoofden zijn vervangen door…… ja door wie eigenlijk? Influencers?

Ervaring telt niet meer, iedereen kan tot voorbeeld dienen en dat gebeurt ook. Met de gekste uitwassen als gevolg. Kijk eens een dagje rond op Instagram of TikTok, je weet niet wat je ziet! Je zou er door van het padje raken, sterker nog, dat zie je dagelijks gebeuren.

Als het je allemaal te gek geworden is, zeg je gewoon ‘daar heb ik geen herinnering aan’ en we gaan weer verder!

Ger den Reijer