Vestingwerken
Algemeen 531 keer gelezenAfgelopen week werd het feit gevierd dat vier eeuwen geleden de eerste Hellevoetse havenwerken werden afgerond. De primitieve afwateringsgeul van het Nieuw-Helvoetse Weergors was toen getransformeerd tot thuishaven en schuilplaats voor de schepen van de Rotterdamse Admiraliteit.
De nieuwe haven moest natuurlijk veiligheid bieden aan de oorlogsschepen en hun bemanningen tegen eventuele vijandelijke invallen vanuit zee. Het duurde dan ook niet lang of er gingen stemmen op om die haven ook met fortificaties te versterken. Vooral de Brielse vlootvoogd Maarten Harpertsz. Tromp (1598 – 1653) ontpopte zich als een vurig pleitbezorger voor versterkingen rond de haven. De noodzaak daarvoor bleek vooral tijdens de Eerste Engelse Zeeoorlog (1652 -1654), toen er duidelijk behoefte bleek aan een plaats waar de vloot zich niet alleen kon terugtrekken, maar waar aan de schepen ook reparaties en onderhoud konden worden verricht. Hellevoetsluis bleek hiervoor een uitstekende plaats. De eerste plannen voor een lichte versterking van de haven werden echter niet uitgevoerd.
Pas aan het begin van een tweede zeeoorlog met Engeland (1665) werd besloten vestingwerken rond de haven aan te leggen. Dat gebeurde in eerste instantie volgens het zogeheten oud-Nederlandse stelsel, een ontwerp met kleine bastions met rechte flanken, loodrecht op de courtines. De vestingwerken bestonden daarbij uit kwetsbare aarden wallen, nog niet verstevigd met muren. Maar nadat aan de westzijde van de vesting de zeedijk van de polder ’t Weergors het had begeven, spoelden ook regelmatig delen van de vestingwallen weg. Uiteindelijk moest de polder worden opgegeven, waardoor de golven van het Haringvliet tegen de kwetsbare aarden wallen vrij spel kregen. Pas in 1696 werd de versterking van de oorlogshaven groot aangepakt. Volgens het systeem van de Fransman Puy de l’Espinasse – het Nieuw-Nederlands stelsel - werden de vestingwerken vernieuwd en verbeterd. Het buitendijkse gedeelte van de vesting werd toen met muren versterkt.
