Kinderombudsman doet onderzoek naar armoederegelingen voor kinderen

Hellevoetsluis - Elke gemeente heeft regelingen voor kinderen die in armoede opgroeien. De Gemeentelijke Kinderombudsman onderzocht die regelingen en sprak erover met kinderen en jongeren. 

De uitkomsten van het onderzoek van de gemeentelijke kinderombudsman staan in een rapport dat 14 januari is verschenen. Stans Goudsmit, de Gemeentelijke Kinderombudsman, concludeert: “Om zo veel mogelijk kinderen te bereiken, is het nodig dat ouders en kinderen centraal staan. Dat is nu niet zo.” In Nederland groeien 260.000 kinderen in armoede op. Om hoeveel kinderen het precies gaat in Hellevoetsluis is niet bekend. Wel is bekend dat in 2019 het Kindpakket, een van de ondersteuningsregelingen van de gemeente, 396 keer werd toegekend.

Alle kinderen moeten mee kunnen doen
Armoede heeft een enorme invloed op het leven van kinderen. Opgroeien in een gezin met geldzorgen is één van de grote zorgen die onze samenleving kent. Want opgroeien in zo’n situatie betekent voor kinderen niet alleen dat er zuinig aan gedaan moet worden. “Het is moeilijk als vriendinnen willen komen spelen maar je geen speelgoed hebt waardoor je nee moet zeggen”, vertelt een meisje. De gemeentelijke armoederegelingen hebben als doel dat kinderen in armoede gewoon kunnen meedoen. Op school en in hun vrije tijd. Zo kunnen kinderen gratis op voetbal of dansles of kunnen ze een laptop of fiets voor school krijgen. Maar veel ouders en kinderen die de kinderombudsman sprak, kennen de regelingen niet, ze zijn slecht vindbaar op de gemeentelijke website. Bovendien zijn de folders te moeilijk en alleen in het Nederlands.

Toename aantal Kindpakketten
Wethouder Sociaal Domein Hans van der Velde schets in een reactie op vragen van deze krant de situatie in onze gemeente. “Het is niet eenvoudig om zicht te hebben op alle gezinnen die het financieel moeilijk hebben. Mensen vragen de gemeente niet altijd om hulp en daardoor weten we het niet van iedereen. Het is wel heel belangrijk dat mensen met financiële zorgen zo vroeg mogelijk hulp zoeken omdat de kans dan groter is dat de problemen dan eerder weer onder controle zijn. We zien wel dat in 2020 inwoners meer gebruik hebben gemaakt van regelingen die bedoeld zijn voor mensen met een minimum inkomen dan in 2019. Bij het Kindpakket gaat het om een toename van ruim 20%. (Red: dit zou betekenen dat het Kindpakket 475 keer is toegewezen in 2020). “Dat hoeft overigens niet te betekenen dat meer inwoners dan voorheen moeite hebben om rond te komen. Wij hebben de manier om een regeling aan te vragen makkelijker gemaakt.”

Meer mensen in financiële problemen
“Het is helaas te verwachten dat er door de coronacrisis een toename zal zijn van mensen die het financieel moeilijker krijgen. We kunnen nog niet precies inschatten wat het effect van de coronamaatregelen zal zijn op het aantal mensen dat op of onder het minimum leeft. Daarbij zullen onder andere de duur van de coronamaatregelen en de steunmaatregelen vanuit de Rijksoverheid belangrijk zijn. Het is voor de ouders en kinderen een hele moeilijke situatie die uitzichtloos kan voelen. Toch zijn er in veel gevallen mogelijkheden om deze gezinnen te helpen uit die situatie te komen. Gelukkig merken we dat veel inwoners en organisaties klaar staan om gezinnen die het moeilijk hebben te helpen en naar hen omkijken. Als gemeente hebben we daar ook een rol bij. Onder andere door de regelingen die we hebben voor mensen met een minimum inkomen maar ook door bijvoorbeeld Schulddienstverlening aan te bieden. Het mooist is het natuurlijk als de gezinnen met wat steuntjes in de rug zo ver komen dat zij uit de geldzorgen raken.”

Gemeentelijke regelingen onbekend
Het blijkt volgens het rapport van de Kinderombudsman dat veel ouders de gemeentelijke regelingen niet kennen. “We hebben verschillende mogelijkheden voor mensen die een extra financieel steuntje in de rug nodig hebben” vervolgt wethouder van der Velde. “Onder meer: bijzondere bijstand voor noodzakelijk uitgave voor een inwoner en zijn of haar gezin, het participatiefonds om deel te kunnen nemen aan sport, muziek of cultuur. Ook kunnen inwoners met financiële problemen een kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen aanvragen. Voor kinderen van ouders met een minimuminkomen is het Kindpakket beschikbaar en is het mogelijk om gebruik te maken van gratis kinderopvang. Ook kunnen deze ouders terecht bij Stichting Leergeld.”

Aanvraagprocedure te moeilijk
Ook blijkt volgens het rapport de aanvraagprocedure te moeilijk te zijn; bovendien spelen factoren als stress, schaamte en angst voor sommigen een rol. “We willen heel graag dat het voor inwoners zo makkelijk mogelijk is om ondersteuning te vragen. Want hoe langer mensen wachten, hoe groter de problemen vaak worden. Daarom proberen we op verschillende manieren ervoor te zorgen dat de drempel om hulp te vragen laag is. Sinds iets meer dan een jaar kunnen inwoners via ‘Bereken Uw Recht’ op onze website zelf kijken of zij mogelijk in aanmerking komen voor een financiële steun. Ook het aanvragen is door Bereken Uw Recht eenvoudiger geworden. Een groot voordeel is dat ook meteen duidelijk wordt of iemand nog voor andere regelingen in aanmerking komt. We hebben een compliment gekregen over die werkwijze. Zo’n compliment is natuurlijk welkom, maar we blijven naar nieuwe manieren zoeken die kunnen helpen zodat inwoners zo vroeg mogelijk de stap nemen om hulp te vragen. Als zij het lastig vinden om zelf te overzien wat er mogelijk is en daar hulp bij willen dan kunnen zij daarvoor bij de onafhankelijke cliëntondersteuners van MEE en SBO terecht. Wil iemand vooral inzicht krijgen in de eigen financiën? Dan kan SBO en Kwadraad daarbij helpen.”

In het rapport wordt gesproken over het feit dat er nu veelal aandacht is voor activiteiten die de kinderen buitenshuis kunnen volgen zoals sport en muziek. De kinderen geven echter aan vooral een fijn thuis te willen. Dus voldoende eten, elektriciteit en kleding.

Sluiten huidige regelingen aan?
“Het Kindpakket is maar een klein onderdeel van dat wat een kind nodig heeft om goed op te groeien en kansen te ontwikkelen. We weten uit onderzoek dat financiële zorgen van ouders een groot effect hebben op de sfeer in een gezin en op de kansen van kinderen. Daarom vinden we het belangrijk dat gezinnen met geldzorgen vroeg bij de gemeente aan de bel trekken en hulp zoeken. De gemeente ondersteunt initiatieven zoals de voedselbank, de kledingbank en stichting Leergeld, die gezinnen belangrijke hulp bieden. We zullen steeds blijven kijken of ons gemeentelijk beleid past bij de veranderingen in de samenleving.”

Kinderen aan het woord
De Kinderombudsman haalt aan dat er niet met de kinderen zelf gesproken zou worden over het leven in armoede. “De Kinderombudsman heeft hier terecht een opmerking over gemaakt. Wij willen daar in 2021 verandering in brengen en met jongeren in gesprek gaan over dit onderwerp. We willen daar stichting Push bij betrekken die vanaf dit jaar het jongerenwerk in Hellevoetsluis uitvoert.”

Bianca Verschoor fractievoorzitter GroenLinks: “In dit rapport komt pijnlijk naar voren dat er grote verschillen zijn. Dat het echt uitmaakt waar je wieg staat in Nederland. In Rotterdam kunnen vergoedingen voor een fiets, sport of school oplopen tot wel €1250,-. In Hellevoetsluis is de maximale vergoeding €300,- per kind. Wat nu iedere kind gelijke kansen?” GroenLinks zal hierover vragen stellen aan het college tijdens de volgende raadsvergadering.