Rotary assisteert bij het knotten van wilgen

Hellevoetsluis - Ieder jaar zien we weer een groep enthousiaste vrijwilligers van het Zuid-Hollands Landschap actief in de polders met het knotten van wilgen. Afgelopen weekend was de Rotary Hellevoetsluis actief op fort Noorddijk. Met 15 man en vrouw zijn zeven grote oude knotwilgen op het fort geknot.

Hard werken buiten met frisse wind en af en toe een klein buitje, maar ontzettend waardevol voor het Zuid-Hollands Landschap en een goed voorbeeld van hoe vele vrijwilligers zich inzetten voor het landschap. Rotary Hellevoetsluis wil hiermee aandacht vragen voor het belang van de natuur. Knotwilgen zijn een vorm van hakhout, zoals we dat noemen. Al in de Romeinse tijd werd er met hakhout gewerkt. Hakhout is een manier van beheer van loofbomen – wilgen, maar bijvoorbeeld ook berken, eiken, essen en elzen. Op gezette tijden wordt op een bepaalde hoogte de bomen gesnoeid. Het hout dat van de bomen afgehaald wordt, wordt voor verschillende dingen gebruikt. Vroeger werden er vaak manden van gevlochten, hekken van gemaakt, slootkanten mee verstevigd en dijken mee verzwaard. Tegenwoordig gebruiken we het vooral voor de versteviging van slootkanten en dijken, maar ook als biomassa in biomassacentrales. Naast dat hakhout ons hout oplevert, is het belangrijk om hakhoutbossen te beschermen en voort te zetten. Heel veel soorten dieren en planten hebben een plek in deze bossen.

Vroeger werden de bomen dicht bij elkaar in een bos geplant. In Zuid-Holland hadden we met name wilgenhakhout en elzenhakhout. Zo'n bos werd ook wel een griend genoemd als het om wilgenbomen ging en broekbos of woud als het om elzen of berken ging. Je kunt dit soms nog in plaatsnamen terug zien, denk maar aan Berkenwoude, Achterbroek en Polsbroek. Het knotten van wilgen is dus een heel oud gebruik en een belangrijk onderdeel van onze cultuurhistorie.

Dat komt omdat er zoveel gebeurt in deze bossen. Sommige planten vinden het bijvoorbeeld fijn om in een lichte of half schaduwrijke omgeving te groeien. Deze planten zou je bijvoorbeeld goed tegen kunnen komen in bosranden, in de overgang tussen bos en open weiland. Tegenwoordig hebben we deze 'overgangsgebieden' niet zoveel meer. Meestal zien je een strakke lijn tussen bos en weiland. Andere planten en dieren houden juist weer meer van dood hout of ouder hout. De hakhoutbossen zijn meestal aardig oud, terwijl er in Nederland vrijwel geen oud loofbos meer te vinden is. Kortom, in hakhoutbossen zijn ontzetten veel (zeldzame) planten en dieren te vinden en daarom zijn ze zo ontzettend belangrijk voor de biodiversiteit in Nederland.